Disneyprinsessen en feminisme

Disney had vroeger een probleem met het in beeld brengen van vrouwelijke personages ondanks het feit dat de meeste van hun belangrijke films over een vrouwelijk hoofdpersonage gingen. Maar zijn hun oude films daarom slecht? En hoe is het nu?

De jaren 30 tot 60

Het begon allemaal met Sneeuwwitje: het meisje met de hoge stem en boze stiefmoeder. Op het eerste zicht lijkt ze op het beeld dat mensen hadden van vrouwen in de jaren dertig, wanneer de film uitkwam. En misschien is het ook wel zo bedoeld. Maar wat we er nu in kunnen zien is alles behalve zwak. Sneeuwwitje vlucht van de persoon die haar mishandelt door te doen wat ze kan, poetsen en koken. Dit is een fenomeen dat nu nog voorkomt bij mensen die vluchten uit gewelddadige huwelijken en huishoudens.

Maar de dingen die later gebeuren, zoals de kus terwijl ze slaapt en het feit dat ze meteen meegaat met de prins waar ze verliefd op was na hem één keer gezien te hebben, werden toen als romantisch beschouwd, terwijl ze nu echt not done zijn.

Dan kwam Assepoester, wiens verhaal bijna identiek begint. Alleen maakte zij niet de beslissing om uit haar toxische omgeving te vluchten. Misschien omdat ze nergens had om naartoe te gaan, omdat ze bang was of omdat ze er de nood niet van zag. Maar ze vindt iemand die haar wil helpen, een moederfiguur. En moest ze nu niet gedanst hebben met de prins, ben ik er zeker van dat haar feeënpeetmoeder haar nog verder geholpen zou hebben.

Na de jaren 70

Een beter voorbeeld is Ariel. Mensen zeggen altijd dat zij haar stem heeft opgegeven voor een jongen. Maar ze wou al langer naar de oppervlakte. Toen ze verliefd werd op de jongen die ze gered had kreeg ze enkel een extra reden om te gaan. Tijdens haar verblijf in prins Eric’s kasteel leerde ze ook ZELF wat acceptabel was als mens en wat niet, enkel door de reacties van andere mensen te lezen. Ze is ook de eerste Disneyprinses die zelf de slechterik aanviel.

©Loes Kenis

Belle was echt revolutionair. Haar film is geen romantisatie van het stockholm syndroom, maar eerder van het omgekeerde: Lima syndroom want het Beest begint haar graag te zien. Belle zelf blijft heel koel tijdens de hele situatie. En als het Beest onbeleefd, respectloos en lomp is, laat ze haar tanden ook zien.

Prinses Jasmine is ook echt een power lady. Eerst en vooral, ze heeft een tijger als huisdier. Ook is ze zeker niet op haar mondje gevallen. Ze zegt en blijft bij wat ze gelooft zonder met anderen rekening te houden.

En dan heb je Pocahontas, die eigenhandig een ‘oorlog’ ten einde bracht. Zij redde John Smith, maar onrechtstreeks ook zoveel andere levens die verloren zouden gegaan zijn langs beide kanten.

Mulan is het Disneypersonage met de hoogste kill count. Als dat geen prestatie is. Ook zij redde een heel land en ze heeft zo, op een andere manier, haar familie eer betuigd.

Nu

Prinses Tiana is een heel nieuw concept en zij maakt duidelijk dat Disney een andere weg is ingeslagen. Ze is een zwarte, hardwerkende jonge dame die haar grote droom wil bereiken. Zij moet de ‘prins in nood’ helpen en raakt zo in de problemen. Ze hebben een groot avontuur en ontmoeten zo een paar interessante personages. Uiteindelijk baat haar harde werk en kan ze een restaurant openen.

© Loes Kenis

Ook Rapunzel is een prinses die haar prins redde.  Zij wou weg, maar niet zonder een gids, wat redelijk is aangezien ze nog nooit buiten was geweest. Ze maakt geweldig gebruik van de situatie en verplicht een dief om haar te helpen, wat een power move. In geen enkele situatie is zij een ‘damsel in distress’. Zelfs toen haar ‘moeder’ haar terug meenam, bleef ze op haar strepen staan.

 

En ten slotte hebben we Merida uit Brave. Zij had zelfs geen prins om verliefd op te worden. Ze is een echte flapuit die doet waar ze zin in heeft en niets geeft om de sociale normen waaraan ze zich moet houden als prinses. Ze laat zien dat je mag zijn wie je bent en dat je je niet aan de gendernormen moet houden.

Ter conclusie: Disney was ooit een product van zijn tijd, maar zelfs dat kunnen we omzetten in een moderne setting. Nu maken ze sterke personages die rolmodellen zijn voor zowel kinderen als volwassenen.

Volg voor meer

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Voer je naam hier in