Goed nieuws voor fans van Downton Abbey. Na de passage van het populaire Britse kostuumdrama op tv kunnen liefhebbers vanaf 25 september de langverwachte film kijken. Men reppe zich dus naar de dichtstbijzijnde bioscoop! Weet je niet meer goed hoe dat nu allemaal zat daar in ‘the big house’, dan kun je hier terecht voor die laatste opfrissing voor je je tot in de filmzaal waagt.
Eerst de facts. Het verhaal beslaat 6 seizoenen en volgt de familie Crawley. Zij zijn het gezin van de Earl of Grantham, Robert Crawley, en zijn Amerikaanse vrouw Cora Crawley. Hun huishouden wordt eveneens gevolgd, meer bepaald het ondergrondse personeel, gaande van Carson, de butler, en Mrs. Hughes, de housekeeper, tot de laagste huismeid Daisy. De hele poppenkast speelt zich af in het Britse Yorkshire County van 1912 tot 1925.
Downton Abbey en Het Grote Probleem
Robert en Cora hebben drie kinderen – Mary, Edith en Sybil – allen rijp voor de huwelijksmarkt, in die tijd het hoogste goed voor een vrouw en het enige goed voor een lady uit de upper class. Probleem: oudste dochter Mary, die niet mag erven, moet dringend een goede partij huwen, anders gaat de hele estate – geld, grond en titel – verloren. Probleem twee: de verwachte erfgenaam van de Crawley estate is recent naar het hiernamaals vertrokken en daardoor komt er een nieuwe speler in het veld, ene Matthew Crawley. Cousin Matthew, zo ontdekken we, is een vuile ‘advocaat’, een man met ‘werk’, en daarom verre van een geschikte erfgenaam en al helemaal geen goede catch voor Mary… Bah, een ‘advocaat’, een middenklasser, iemand met ‘werk’; hoe gortig kun je het bedenken… Mary en Matthew nemen zodus geen goede start.
De dochters van Downton Abbey
Van 1912 – het jaar van de Titanic met Rose en poor Jack – over een wereldoorlog vol Duitse intriges tot 1925 en de tijd van de ‘slappers’. We volgen de familie iets meer dan tien jaar dus, waarin we de drie jeugdige zusjes met niets dan huwelijksvooruitzichten zien opgroeien tot drie twee mature jongedames met een eigen toekomst voor ogen. Drie of twee, twee of drie, who cares! Sybil, de zus met het meest geëmancipeerde gedachtegoed, emancipeert zichzelf zo hevig dat ze nooit conform de maatschappelijke verwachtingen zal moeten thuisblijven om haar baby groot te brengen. Poor Tom. Haar katholieke Ierse chauffeursechtgenoot moet zich nu zien te behelpen in een huis vol Engelse aristocratie.
In hetzelfde seizoen dat poor Sybil haar laatste adem slaakt is het ook de pijp uit met poor Matthew. Zijn laatste pitstop maakt hij in zijn auto op de dag van de geboorte van zijn zoon George, terwijl Mary gelukzalig ligt te knuffelen met de baby. Schrijver en bedenker Julian Fellowes lijkt iets te hebben met de dood en met baby’s. Mary mag het voortaan dan maar alleen uitzoeken, zonder de perfecte huwelijksmatch. Is ze door de vreselijke twists of fate verlost van de huwelijksplicht die onophoudelijk hangt boven een lady uit de upper class? Haar emancipatie is er in ieder geval mee geholpen. Ze leert de estate verder beheren en staat haar mannetje. Uiteindelijk trouwt ze een tweede keer. Met een race car driver. Schrijver en bedenker Julian Fellowes lijkt iets te hebben met wagens.
En poor Edith, tot slot, geldt in al die jaren als de overgebleven zus waarover iedereen zich verzucht dat ze wel gewoon ongetrouwd zal blijven en voor de mama en de papa zal zorgen. Edith vergaat het in die dertien jaren als op een rollercoaster. Uiteindelijk houdt ze er behalve Mary het meest schandelijke leven op na, maar ondanks alle misnoegde blikken en lage verwachtingen schopt ze het tot de klassevolste der klassevolle Crawleys. Als Marchioness of Hexham mag ze zich hoger geplaatst voelen dan haar ergste rivale, zus Mary. Ze beheert ook haar eigen blad én is getrouwd om de liefde. Wat wil een Edith nog meer? In 1925 heeft middelste zus Edith een geslaagd leven.
En beneden in Downton Abbey?
De house maids, valets, butlers, koks en housekeepers van Downton hebben elk hun eigen tegenslagen te verwerken gekregen. Moord, verdenking van moord, ondervraging voor moord, arrestatie voor moord, vervolging voor moord, executie voor moord, vrijspraak voor moord; wie houdt het nog bij! Eerst Bates, en dan Anna, en was het dan opnieuw Bates? Ik weet het ook niet meer. Onthoud gewoon: er was een moord. Meerdere moorden eigenlijk. Of zeker 1 moord, en dan nog wat verdachte overlijdens eroverheen gesprinkeld die misschien eigenlijk ook simpelweg moorden waren. (Poor Mister Pamuk, de vierde Crawleybaby, Mr Green en ga zo maar door.) Kortom, schrijver en bedenker Julia Fellowes heeft iets met moord. En verkrachting.
Ook beneden wordt er heel wat afgetrouwd en afgestorven. Daisy trouwt zelfs met haar misschien-vriendje, live vanop zijn sterfbed. Extra drama. Carson en Mrs Hughes verbinden zichzelf uiteindelijk ook in de echt en vormen nadien in een cottage op de estate hun eigen flauwe huishoudkomedie. Thema van de soap: kokerellen à la tired old stereotypes, om nog maar eens in de verf te zetten hoe ver de vrouw gekomen is in die gloednieuwe 20ste eeuw.
Maar ook beneden wordt er toch volop aan emancipatie gedaan. Gwen solliceert voor een betere baan, Daisy gaat naar school en zal ooit een boerderij overnemen en Mrs Patmore begint haar eigen B&B. Ook de jongens zoeken zelfstandigheid op: zo leert Andy lezen en gaat Alfred naar de koksschool. Zelfs de gemene servants beklimmen de sociale ladder. Babykiller O’Brien kiest na haar bad-debacle algauw het ruime sop en poetst de plaat naar India om er te werken voor een al even toffe dame. De meest onverwachte evolutie vinden we echter bij Thomas, de venijnige wannabe-butler, die na lang werken niet alleen een betere job te pakken krijgt, maar zich onderweg tot een beter mens ontpopt. Wel heb je ooit.
Met dit overzicht komen we tot de essentie van Downton Abbey: de dood, baby’s, trouwen, auto’s en moord. Maar ook – even alle gekheid op een stokje – emancipatie, rechten, familie, evolutie, leven en overleven. Schrijver en bedenker Julian Fellowes heeft iets met mooie verhalen.
Downton Abbey, de film van de serie die ons ups en downs bracht, is vanaf 25 september te bekijken op het grote scherm.